14 Ekim 2014 Salı

Hoya serpens

Hoya serpens (Hooker)

Bu hoya ilk kez, 1883 yilinda bulunmus ve 1885 yilinda tanimlanmistir. Bati Hindistan'in serin daglik kesimlerinde, Himalaya bolgelerinde, Nepal'de ve Avustralya (Kvislend) bolgelerinde bulunmaktadir.

Sarkici olarak yetistirilmelidir. Yapraklar kucuk, neredeyse tamamen yuvarlak, 1,5-2 cm uzunlukta ve 1-1,5 cm genislikte, uzeri tuylu ve yer yer gri beneklere sahiptir. Govde boyunca da tuyler bulunur. Yapragin ustu altindan daha koyu yesildir. Diger hoya turlerine gore daha serin ortamlarda buyumekten hoslanir. Serpens ismini agaclarin ve calilarin dallarindan asagi dogru sarkan yogun obekler halinde olmasindan almistir. Yapraklar kucuk ve yuvarlaktir, grimsi yesildir, ve yapragin her iki tarafindaki tuyler yanar doner bir etki verir. Bitki caliliklar uzerinde oldukca yogun bulunur, agac govdelerini bir hali gibi kaplar, ciceklendiginde yapraktan cok ciceklere sahip olabilir. 

Yetistirilmesi en kolay hoyalardan biri degildir ancak eger yetistirmede basarili olursaniz, gercekten sirin otesi ciceklerle odullendirilirsiniz. Ciceklenme taze surgunlerin ucunda gorulur. Tuylu cicekleri duz, yaklasik 1.5 cm, mat yesil/lim yesili korollaya, beyaz koronanin ortasinda hafif pembelige sahiptir. Nektar uretimi cok azdir, belirgin tatli bir kokusu vardir ve ciceklerin omru yaklasik 1 hafta kadardir. Ayni anda acilmis pek cok cicek obegi yoksa koku cok yogun degildir. Bir obekte 20-40 kadar cicek olabilir.

Ciceklenmesi cok kolay gerceklesmez. Ozellikle ev ortamlarinda, ciceklenmeye cok gonullu bir tur degildir. Iyi drenaji olan, nemli hafif bir bilesik icinde olmaktan hoslanir. Spagnum yosunu, perlit (veya vermikulit) ve genel saksi topragi karisimi bu tur icin uygun bir ortam olabilir. Serin seven bu bitki golge veya yari golge bir alanda bulundurulmalidir. Serin iklimi sever, pek cogu serin teraryumlarda iyi gelisir, sicaga ve kuru havaya tahammul edemez. Bulundugu sicaklik 10C nin altina dusmemelidir. Kismi golge veya golge ortamda yetistirilmelidir. Toprak her zaman nemli (vicik vicik islak olmayacak) tutulmalidir. Taze havaya ihtiyac duyar. Dibi havalandirilan duz saksilarda olmayi sever.


13 Ekim 2014 Pazartesi

Hoya subquintuplinervis

Hoya subquintuplinervis (IML 1701) Chatachuck Thailand

Hoya subquintuplinervis bana bir supriz yapti bu sene…. Gecen yaz ayinda edindigim, henuz 3-4 yaprakli kucucuk bir bitki olmasina ragmen, sonbaharda bir cicek sapi cikartmayi basarmisti. Ancak havalarin sogumasi ile, cicek sapinda hic bir gelisme olmamisti. Tum kis ayini uyuyarak geciren Hoya subquintuplinervis ilkbaharin bas gostermesi, havalarin ilinmasi ve gunesin artik daha belirgin olmasi ile hizla cicek sapini buyuttu ve iste sonuc:



Erken ciceklendiklerini biliyordum ama bu kadarini da beklememistim acikcasi… Ciceklerinin kokusu belirgin, tatli naneli tarcinimsi bir baharat kokusu var. Hissedilir derecede kuvvetli ama insani bir sure sonra rahatsiz edecek derecede baygin bir koku degil. Gelelim bu turu tanimaya:

Hoya subquintuplinervis (Miquel): (syn Hoya sp Chiang Mai)

Bu tür 1869 yilinda, Tayland'da bulunmustur. Bu tur ve benzeri bitkilere Teysmann'dan Tjiang-Kemoi'deki Redbieri yakinlarindaki Chiang Mai (Kuzey Tayland)'da rastlanmistir. Miquel bu bitkiden aldigi bir celigi yeni bir tur hoya olarak tanimlamistir. Daha sonralari bu ture Patchaburu (Guney Tayland) ve diger bolgelerde de rastlanmistir.

Cali seklinde buyuyen bitki, oval sekilli, oldukca kalin ve genis sukulent yapraklara sahiptir. Yapraklar 12 cm uzunluk ve 9 cm genislige ulasabilir. Koyu yesil, parlak ve tuysuz yapidadir. El ayasi bicimindeki yapraklarin, tabandan baslayan 5 adet belirgin damari vardir. Yapragin kenarlari kimi zaman hafifce geriye dogru bukulebilir. Yaprak tabani yuvarlak ya da oval sekilli, ucu sivridir. Yogun, kure seklindeki cicek obeginde 10-30 cicek bulundurabilir. Kremsi-sarimsi renkli ciceklerinin caplari 1,3-1,5 cm kadardir. Mizraksi-oval (lanceolate-oval) petaller tamamen acik haldeyken kuvvetlice gerite kivrilir. Ic korona da krem renklidir. Cicekler tuylu degildir.

Bu turun yetistirilecegi ortam 15C'nin altina dusmemelidir. Genellikle ortalama 20-24C sicakligi tercih eder. Gunesli ortamlari sever, ancak sicak yaz gunlerinde direkt gunes isigina maruz birakilmamalidir. Su ihtiyaci ortalamadir. Toprak iyice kuruyunca sulanmalidir. Coktan koklenmis olan bitkiler, baslangic kolleksiyonerler icin de uygundur. Bakimi zor bir hoya degildir ancak koklendirmek zaman alabilir. Bu bitkiyi uretirken, eski odunsu celiklerin kullanilmamasi ve islak ortamlardan uzak tutulmasi onerilir. Icinde bulundugu toprak karisimina bir miktar kirec eklenebilir. 

Bu tür Hoya pachyclada ile yakin akrabadir. Arasindaki farklar The Hoyan dergisi sayi 19#3, 69. sayfada tanimlanmistir. Ilk bakista birbirinin aynisi gibi gorunse de aralarindaki farklar:

Her ikisi de tuysu yaprakli (pinnate) degildir.

Tuysu yaprakli (pinnate) tanimi:

1- Pinnate yapraklar: Yapraksi yapilar ile bilesik yapraklar, yaprak sapi boyunca, sapin her iki tarafinda yer alirlar.

2- Pinnate damarli yapraklar: Tum yapraklar, orta damarin her iki tarafindan disari dogru, yaprak uzunlugu boyunca yayilirlar, tipki bir tuyun yapisinda oldugu gibi…

Uc damarli ve bes damarli yapraklar (Hoya pachyclada ve Hoya subquintuplinervis'in oldugu gibi): Butun ana damarlarin kaynak noktasi, yapragin tabanidir, buradan yaprak ucuna dogru genislerler. Bazen (her zaman degil) uc noktasina ulasirlar. Bu tip yaprak yapisina: "El ayasi damarlar" denir.

Her iki turun yapraklari da süet dokusuna sahiptir. 

Her iki tur de uc damarli veya bes damarlidir ancak hic birinin yaprak yapisi pinnate damarli degildir.

Hoya pachyclada saksilarda,sepetlerde sarkici olarak cok hos goruntuler olusturabilir
Hoya subquintuplinervis masada duran saksilar icin daha uygun calimsi yapidadir, en azindan kucukken.

Yetiskin olduklarinda,saplar 1,5 cm capa ulasabilir, ancak asiri nemli kosullarda yaprak arasi nodlar uzayacak ve yari boyuna veya daha azina gelecektir.

Hoya pachyclada'nin sepalleri taban kisimda birbiri ustune ortusmez
Hoya subquintuplinervis sepalleri taban noktasinda birbiri ile ortusur.

Hoya pachyclada yapraklari yumurta bicimli oval (oblong-oval) yapidadir.
Hoya subquintuplinervis yapraklari yuvarlak veya neredeyse yuvarlak yapidadir.

Hoya pachyclada folikulleri yaklasik 2,5 cm uzunlukta ve 1,5 cm capindadir ve her iki ucta da yuvarlaktir. - kabartilar icermeyen kucuk kornison tursusu gibi.
Hoya subquintuplinervis folikulleri iki kat daha uzundur, 0,5 cm capindadir ve her iki ucu da sivridir.

Her iki turun de ciceklerindeki ic korona, krem renklidir. Ancak pachyclada'nin bir hibrit versiyonu, kirmizi renkli orta koronaya sahiptir.

Bu farkliliklari gorsel olarak gosteren, apodagis sitesinden fotograflarla tur tanimini bitirmek istiyorum. Iste gorsel olarak iki tur arasindaki farklar

Hoya subquintuplinervis, H. pachyclada ile yakindan iliskilidir. Hoya subquintuplinervis tabanda birbiri ile ustuste binen ucgen bicimli canaga sahipken, H.pachyclada'da ustusute ortusme yoktur.
Hoya subquintuplinervis (solda) - H.pachyclada (sagda)

Hoya subquintuplinervis (solda), Hoya pachyclada (sagda)'ya gore daha yuvarlak ve daha kalin yapraklara sahiptir.

Yapraklar: Hoya subquintuplinervis (solda), Hoya pachyclada (sagda)
Canak yapisi: Hoya subquintuplinervis (solda), Hoya pachyclada (sagda)

Canak yapisi: Hoya subquintuplinervis (solda), Hoya pachyclada (sagda)

Hoya subquintuplinervis govde ve nodlar
Hoya pachyclada govde ve nodlar

Yaprak arasi gozler (internode): Hoya subquintuplinervis'teki yaprak arasi goz mesafesi cok kisadir. Pachyclada'da oldugu gibi uzun mesafeli araliklar nadiren gorulur.




Benim yetistirme kosullarim: Bol isik altinda, daha kompakt yapida kaldigi soylendidigi icin ben bu turu bol gunes alan, hatta gunese dair hic bir koruma olmayan bir cam kenarina yerlestirmistim. Yazin sabahtan oglene kadar direkt gunes alan bir yerde duruyor. Yaklasik 1 senedir bende, yeni yaprak olusumu gozlemlemedim, yapraklari gunesten oldukca sarardi ancak gunes yaniklari olmadi (bakiniz en ustteki fotograf), 3 ayda govdenin en kalin yerinden bir cicek sapi cikardi. Suyu cok az veriyorum. (Bu turun en buyuk dusmani su). Kis boyunca ayda 1 kez cok cok az su verdim, artik havalar isindigi ve bitki kis uykusundan uyandigi icin, topraginin nemini kontrol ederek su verme duzenine gectim. (Iki sulama arasi toprak tamamen kuruyacak sekilde). Sorunsuz bir bitkiye benziyor, cicekleri cok gosterisli olmasa da kokusu icin kolleksiyonda bulundurulmaya deger bir tur oldugunu dusunuyorum.