Hoya kerri, en cok bilinen ve en cok sevilen turlerden biri olsa gerek… Oysa hakkinda arastirma yaptigim zaman, bol bol satis sayfalari, siteleri vs bulunan bu turun bakimi hakkinda fazla bilgiye rastlamadim… Bu kadar bilinip sevilmesi mi goz ardi edilmesine neden oluyor acaba?
Hoya kerrii guney-dogu Asya'ya ozgu epifik bir turdur. Ingiliz fizikci ve botanikci, ayni zamanda kolleksiyoncu Arthur Francis George Kerr'in ardindan ismini almistir. 1910 veya 1911 yillarinda, Arthur Francis George Kerr tarafindan, Chiang Mai'nin batisindaki, denizden 390 metre yukseklikteki Dou Suthep daglarindan (Kuzey Tayland) alinan bir ornek Kew Bahcelerine goturulmustur. Bu ornek daha sonra 1911 Agustos'unda ciceklenmis ve dogadan toplanmis ornek olarak ilk kez William Grant Craib tarafindan tanimlanmistir.
Bitkinin orijini Guney Cin, Vietnam. Laos, Kambocya, Tayland ve bir Endonezya adasi olan Java'dir. Dogada 4 metre yukseklige kadar buyuyebilen, govdesinin kalinligi 7 mm ye ulasabilen, tirmanici bir bitkidir. Kalp seklindeki yapraklari 6 cm genisliginde ve 5 mm kalinligindadir. Yetiskin bitkiler 5 cm capli top seklinde, 25 kadar cicekten olusan cicek obeklerine sahiptir. Kirmizimsi kahverengi renkli nektar damlaciklari uretirler.. Kokusuz ya da cok hafif kokuludur.
Kalp seklindeki yapraklarindan dolayi kimi zaman "Sans-kalbi" (Lucky-heart) olarak da bilinir ve ozellikle Avrupa'da sevgililer gununde satisa cikar. Ancak bu donemde satisa cikarilan bitkiler, genellikle tek bir yapraktan olusmakta, kaktus - sukulent bitki gibi satilmaktadir.
Bu yapraklarin koklense de her zaman filiz vermemektedir. Eger alinan ve dikilen yaprakta, tesadufen bir miktar govde parcasi kalmis ise, kimi zaman uzun surede de olsa filizlenmektedir, ancak normal celiklerden yetistirilen bitkilere kadar verimli olmadigi soylenmektedir.
Hoya kerrii ilk baslarda yavas gelisim gosterse, bir kez kok gelisimi tamamlandiginda, hizli buyumeye baslar ve genellikle cok alana ihtiyac duyar. Yine de bazi hoya turlerine gore daha yavas buyudugunden, nispeten kontrol altinda tutulabilir. Kalin yapraklari kimi zaman 9-12 cm uzunluguna ve 7-9 cm genisligine ulasir. Yapraklarin ust yuzeyi koyu yesil, alt tabakasi daha acik renklidir. Her gecen gun piyasaya cikmakta olan alacali yeni varyeteleri ve hatta tuylu yapraklilari bile vardir.
Cicekler disa donuktur, petalleri beyaz / mat pembemsi renkte olup, daha koyu pembe/kirmizi renkte koronaya sahiptir. Her cicegin buyuklugu yaklasik olarak 1,5 cm'dir ve bol miktarda turuncumsu/kahverengimsi nektar uretir. Her cicek obeginde 15-30 kadar cicek bulunur. Cicekler yaklasik 2 hafta kadar dayanir ve hafif kokulu ciceklerinin kokusu kloru andirir. Ciceklenmek icin koklerinin saksiyi kaplamasini ister ve kok gelisimi bir kez tamamlandigi zaman duzenli olarak ciceklenir. Ciceklendikten sonra kalan cicek saplari koparilmamalidir, zira ayni cicek saplarindan yeniden ciceklenirler.
Tercih ettigi sicaklik, gunduz ortalama 24C, gece ortalama 18C civaridir. Hoya kerrii nispeten serinde buyuyen bir tur olup, soguga toleransi olsa da bulundugu ortam sicakliginin 10C'nin altina dusmemesi gerekir. Kisa sureli olarak daha soguk havaya dayansa da uzun sureli soguga maruz kalmasi halinde, bitki dayanamaz.
Hoya kerrii, mevsimsel olarak kimi zaman kurak zamanlarin oldugu bir habitatta bulunur. Bu nedenle bitkinizin iki sulama arasinda, ozellikle de kis aylarinda, topraginin tamamen kurumus olmasina dikkat etmelisiniz.Bol ve parlak isiktan hoslanir. Direkt gunes isigina maruz kaldigi takdirde yapragin rengi soluklasir. Dusuk isik alimi ve cok fazla su verilmesi, ozellikle bu hoya turunde SIKLIKLA problemlerle sonuclanir. Ozellikle de Islak toprak bu bitkinin hizla bozulup ölmesine neden olur. Ben genellikle iki sulama arasinda, topragin 1-3 cm derinlige kadar olan kisminin kurumasini bekliyorum.
Epifit oldugu icin ve kuru tarafta kalmayi sevdigi icin, hoya kerrii cok iyi drenaji olan, bol gozenekli bir buyume ortamina dikilmelidir. Bu buyume ortami, bitkinin koklerinin nemle temas etmesini saglayacak kadar da su tutabilmelidir. Ozellikle bu tur islak tabandan hic hoslanmaz ve sulama fazla oldugunda hemen kok curugu ile sonuclanir. Yurt disindaki hoya yetistiricileri bu turu genellikle sadece parcalanmis hindistan cevizi kabuguna veya hoya bitkileri icin hazirlanmis ozel karisimlarda buyuturler.
Elimdeki yetistirme ortamini birkac kez degistirerek en sonunda hoslandigi bir karisim hazirlayabildim ben bu tur icin. Diger hoya karisimlarima gore daha gevsek bir toprakta tutuyorum. Karisimin cogu orkide karisimi, cocopeat ve az miktarda spagnum yosunundan olusuyor. (Torf hic kullanmadim). Ayni zamanda taban kismina 5-6 cm kalinliginda iri cakil yerlestirdim boylece altinindaki su birikimini, islak ayak sorununu cozmeye calistim… Su anda keyfi yerinde ve hizla buyumeye devam ediyor…
Az miktarda yavas salinimli besin ilavesi buyume konusunda avantaj saglar. Ayrica orkide besini gibi bir sivi besinin de duzenli olarak verilmesinden hoslanir.
Kalin ve sukulent yapraklari sayesinde, kurak ve ruzgarli kosullara nispeten dayanir. Eger dis ortamda bakimakta ise, sicak ve kuru veya ruzgarli gunlerde eger yeterli su verilmemisse, yapraklarda kirisikliklar gozlemlenebilir. Bu kirisikliklar, bitkinin sulamaya ihtiyaci oldugunun bir isaretidir.
Diger hoyalar gibi, hoya kerrii de govde celiklerinden kolaylikla uretilebilir. Celik alinirken, salgilanan yapiskan-beyaz sivi zehirli oldugu icin dikkat edilmelidir. Celiklerin kolayca koklenebilmesi icin en az iki adet goz olmasina dikkat edilmelidir. Alinacak celikler yari-olgunlasmis (cok taze veya cok odunsu olmayan) govde kismindan olmalidir.
Hoya kerrii ozellikle unlu bit'lerin cok tercih ettigi turlerdendir. Ozellikle yaz aylarinda, SIK kontrol edip, eger bir bulasma varsa hemen onune gecilmelidir.
Cesitli hoya kerrii varyeteleri:
