Hoya cystiantha

Kolleksiyoner Liddle'dan aldigim Hoya cystiantha (IML 1638) ciceklerini en cok gormek istedigim hoya'lardan birisi. Hakkinda biraz arastirma yaptigimda oldukca karmasik bir isim gecmisi ile karsilastim.

"Campanulata" olarak tanimlanmis, fincan seklinde cicekleri olan türler arasinda, botanistler tanimlama ve isimleme konusunda bir karmasa yasamis. Birbirine benzer üc tür arasinda botanistler arasi bir anlasmazlik surup gitmis.

Hoya cysiantha SIKLIKLA, Hoya wallichi ile karistirmis, kimi zaman Hoya campanulata ismi ile satilmis. Birbirine benzeyen bu uc hoya turunun, ilk toplandiklari ve kaydedildikleri numunelerin bulundugu herbariumlarin kaybolmasi, bu karisikligin baslica nedeni olmus. Kayitlardaki tanimlamalar dursa da orijinal orneklerin olmamasi sorunun baslica kaynagi olmus.

Uzmanlara gore birbirlerine benzeyen bu uc tur:

- Hoya campanulata - Sabah menseili (Daha sonra ismi degistirilerek H. danumensis olmus)
- Hoya cystiantha - Sumatra menseili
- Hoya wallichii - Malezya menseili

Uzun bir sure, Hoya cystiantha isminin gecerli bir tanimlama olmadigi tartisilmis ve bu turun Hoya campanulata ile ayni tur oldugu one surulmus. Ancak taksonomistler bu turun 1851'de Cysitianthus laurifolius Blume olarak tanimlandigini buluyorlar. Bu tur 1913 yilinda Schltr tarafindan Hoya ailesine tasinmis.

Boylece isminin Cysitianthus laurifolius Blume ismininin, gercekten tanimlanmis olmasi, Hoya cysiantha'nin ayri bir tur oldugu konusunu acikliga kavusturmus.

Hoya cysiantha genellikle Hoya wallichi ile karistirilmaya devam etse de, cysiantha daha kucuk ciceklere sahip ve daha hos kokusu varmis. Oysa ki H. wallichi'nin kokusunun olmamasinin yanisira, cicekleri iki kat buyuklugunde imis.

Gene uzmanlar, Hoya cysiantha'nin ciceklerinin renklerinin ve buyukluklerinin degisiklik gosterdigini dusunuyor. Hoya konusunda uzman David Liddle, bu konuya katilmamis ve Hoya cysiantha'nin daha mini formundaki turun Hoya aff cysiantha oldugunu dusunuyormus.

Hoya campanulata'nin ise cicek yapisi daha belirgin sekilde farkli. Bu turun 1993 yilinda Hoya campanulata olarak yayimlanmis ismi degistirilerek M Rodda & T Nyhuus tarafindan yeniden yayimlanmis. 2009 yilinda incelenen ornek, Sabah Borneo'nun M. Rodda Vadisi Danum'dan gelmesi nedeni ile turun ismi bulundugu habitati almis.

Turler arasindaki farkliliklarin gorunmesi acisindan, epiphytica'dan bazi fotograflari asagiya ekliyorum.

Hoya walichii

Hoya campanulata (H. danumensis)

Hoya cysiantha

Hoya aff cysiantha

Gelelim Hoya cysiantha'ya... Fincan sekilli (campanulata) sekilli ciceklere sahip, cicek obekleri yogun ve 10-15 cm capinda.

Koyu yesil yapraklar, oval 8-10 cm uzunlugunda, 3 - 3,5 cm genisliginde. Yaprak uzerinde, damar sekli belirgin sekilde gorulmekte. Ozellike ana damar, yaprak uzerinde belirgin sekilde cukur bir gorunum sergilemekte.

Cicekler beyaz/krem renginde ve obekteki her bir cicegin capi yaklasik 2 - 2,5 cm. Cicekler asagi dogru bakan fincanlar seklinde ve petaller tamamen kivrimli, asagiya dogru bukulu. Cicegin merkezinde, 5 kenarli beyaz renkli bir kucuk yildiz bulunmakta. Cicekler belirgin, hafif bir sekerli / limonsu kokuya sahip.

Bitki daha cok cali formunda buyume sekline sahip Dallari guclu sayilabilir ancak zamanla, kendi halinde buyumeye birakilacaksa destege ihtiyac duyabiliyor. Askida saksilar icinde iyi gorundugu dusunuluyor.

Zaman zaman kurumasina izin verilse de, genellikle suya ac bir tür.  Bu tur icin kendinden sulamali saksi (self watering pot) oneriliyor. Bazi yetistiriciler 2 gunde bir su verdiklerini soylemisler. (Ben de sulama rejimini biraz arttiracagim bakalim gelismesinde degisiklik olacak mi?)

Bol isikli ama direkt gunes isigi almayan, tercihen hafif golgeli yerleri seviyormus. Yeterli sulama yapildiginda ve nem arttiginda kolayca ciceklenen bir bitki olarak tanimlanmis. Surekli nemli olmali, ama suya da bogulmamali yoksa kolayca curuyebiliyor demisler. Senede 2-3 kere ciceklendigini soyleyen yetistirici oldugu gibi 3 haftada bir cicek actiran yetistiriciler de var. Bakalim ilk ciceklerini ben ne zaman gorecegim benimkinin...