Hoya cembra (Hoya odorata)

Hoya odorata (Schlecter 1906)

Hoya cembra (Kloppenburg 1990)

Ismi konusunda cesitli tartismalar olan bir hoya… Ben kolleksiyonumdaki bu turu her iki sekilde de isimlendirdim. Bugune kadar derledigim bilgilere gore;

Bu kokulu hoyanin anavatani Fipinler. Ilk olarak Merrill tarafindan Ekim 1903 yilinda, Bataan'daki Luzon adasinda, Lamao Nehri ve Mariveles daglari civarlarinda bulunmustur. H.odorata, dalli bir cali formunda buyur, diger hoyalar gibi kivrilmaz. Bitkinin her parcasinda, kirildiginda akan beyaz bir süt bulunur. Yapraklar eliptik, oval sekillidir. Yakklasik 6-8 cm uzunlukta ve 1- 2,5 cm genisliktedir. Yapraklar koyu yesil, tuysuz yapidadir ve ara sira gumus renkli lekeler gorulebilir. Yeni cikan yapraklar, şarap rengidir. Tüm yapraklar ince ve parlaktir. 

Cicek obegi jeotropik (yercekimine karsi) büyür. 4-16 tek cicekten olusan oldukca gevsek cicek obekleri vardir. Korolla capi 20-23 cm'dir ve beyaz renktedir. Sepaller, oblong'dan oval sekle sahiptir, 12 mm uzunlukta ve 6 mm genisliktedir. Cicegin koronasi mat sari-yesilimsidir. Cicekler 10 gun dayanir ve guclu bir limon - bal karisimi koku salgilar. Cicekten fazla sekilde olusan nektar tatlidir.

Hoya odorata bugunlerde dolasimda H.cembra olarak da gecmektedir. Bir ara Amerika'da yanlik etiketlenme ile H.paziae olarak satilmis olsa da, bu yanlis tanimlamadan D. Kloppenburg'un Hoyalarin Dunyasi isimli kitabi sonrasinda vazgecilmistir. Hoya cv Iris Marie'yi andirir ancak H. odorata'nin cicekleri daha buyuktur. 

Carol Noel, dolasimdaki hoyanin sadece H. cembra oldugu, H.odorata'nin dolasimda bulunmadigini dusunmektedir. Filipinlerde, 3 farkli cali seklinde buyuyen hoya turu vardir. H.odorata, H.cembra, H.paziae. Hoya odorata, bu uc cesidin icinde en kucugudur ve yapraklari oval sekildedir. H. paziae ise bu 3 tür icinde en buyuk ve en guclu yapraklara sahip turdur.

Bol isigi sever ancak dogrudan gunesi tolere edemez. Nemden hoslanir, topraginin hafifce nemli kalmasina dikkat edilmelidir. Ancak yine de mecbur kalirsa sicak havalari ve dusuk nemi tolere edebilmektedir. Genelde sicak istegi orta derece olan türlerdendir. 10 dereceden az olmayan sicakliklari kisa sure tolere edebilir, en iyi gelisimi normal oda isisi 20-25 derecede gosterir.

Hoya thailandica

Hoya thailandica (Thaithong 2001)

Bu hoyanin anatavatani Tayland'in kuzeyidir. Tayland'a endemik bir bitkidir. Ozellikle Chiang Mai'da denizden 1000 metre yukseklikteki alanlarda yaygin olarak gorulur. Dr. Thaithong ilk ornegi, kuzey Tayland;daki Dou Inthanon daglik bolgesinde, 2000 metre yukseklikte bulmustur. 19 Ocak 2001'de Nordic Journal of Botany dergisinde resimleri ve tanimi yayinlanmistir. Latince ismi thailandica, orijini olan ulke Tayland'i temsilen, Prof. Obchant Thaithong tarafindan verilmistir, H.australis kompleksine ait bir turdur. En yakin akraba oldugu Hoya australis ssp tenuipes'a gore biraz daha sukulent yapidadir. Hoya thailandica'nin kendine has ozellikler, uzun cicek saplari ve cicegi kapison gibi orten kivrik sepalleridir. (Kayik sekildeki sepal buyuklugu ve yaprak saplarinin 6 cm'ye ulasabilen uzunlugu, baska hicbir turde rapor edilmemistir, bu ture ozgu bir ozelliktir.)

Bitki epifiktir ve tirmanici ozellik gosterir. Koyu yesil yapraklari, birbirlerine zit 4-6 cm uzunlugundaki yaprak saplari uzerinde buyur. Yapraklarin buyuklugu, 8-12 cm uzunluk ve 6-8 cm genislige ulasabilir. Yapragin uc noktasinda, hafifce sivrilesir, tabana dogru yuvarlaklasir. Derimsi bir yapiya sahiptir. Yapraklarin her yeri tuysuzdur.

Cicekler 10-15 cicegin bulundugu obekler seklinde acar. Cicek obeginin sapi 4-6 cm ulasabilir ve tamamen ciplaktir. Obekteki her bir cicegin, cicek sapi 2,5-4 cm uzunluktadir. Gemi omurgasina benzeyen, tac yapraklarin ardindan acikca gorulen sepaller 6-8 mm uzunlukta ve 6-7mm genisliktedir, cok kisa tuylerle kaplidirlar. Tüm tac yapragin capi 2cm'dir. Cicekler her zaman beyaz renklidir. Tac yapragin ucu, hafifce oval sekildedir ve ucu cok sivridir. Kenarlar geriye dogru kivrilir. Orta kisimdaki corona kirmizimsi renktedir. Koku tanimlamasinin zor oldugundan bahsedilmistir,  rahatsiz edici olmayan limonumsu ve küflü arasi bir kokuya sahip oldugu soylenmis. Koku yogunlugu fazla olan bu tur ayrica nektar uretmekte ve cicekler 10 gun kadar dayanabilmektedir.

Yaprak Yüzeyi

5 x 9 cm

koyu yesil, tuysuz

hafif belirgin yaprak damarlari

Yaprak Alti

Lime yesili

daha koyu yesil damarlar

tuysuz

Yeni Büyüme

sari-yesil

parlak

Sürgünler

yesil, parlak

4cm buyukluge ulasan, nispeten uzun yaprak saplari

Fazla gunes isigini tolere edemez, kuzey pencereler bu tur icin en uygun alanlardir. Tamamen kurumasina izin verilmemelidir. Toprak her zaman biraz nemli olmalilidir. Serin iklimi seven bir hoya turudur. 10 derecenin altindaki sicakliklara uzun sureler dayanabilir ancak uzun sure 25 derecnin uzerindeki sicakliklarda bulunmaktan hoslanmaz.

Dolasimda iki farkli klonu bulunmaktadir. Kuzey Tayland'dan toplanan klon ile daha guney bolgeden toplanan klon, yapraklarinda farkliliklar gostermektedir.

Hoya carnosa

Hoya carnosa yuzlerce hoya turunden biridir. Anavatani dogu Asya ve Avustralya'ya aittir. Botanikci Robert Brown tarafindan 18. yuzyilin sonlarinda yasamis Northumberland Dükü'nün bahcivani Thomas Hoym'un anisina isimlendirilmistir. Brown (1773-1858) Matthew Flinders'in Investigator isimli kesif gemisinde bulunmus ve 18.yy botanik dolasiminda lider bir figur haline gelmistir. Carnosa ismi latince carnosus, yani etli'den gelmektedir.

Cok cekici, mumlu dokudaki sarilici, yaz aylarinda yildiz sekilli pembe-beyaz cicek obekleri acar. Narin cicekler sanki porselenden yapilmis gibi gorunur, bu yuzdendir ki Hoya carnosa'lar ev bitkileri arasinda cok populerdir. Ilk kez hoya cicekleri goren biri, kendisi yapay cicek mi acaba diye dokunmaktan alikoyamaz.

Hoya sarilicisi, uygun destek agac buldugunda, 10 metreye veya daha fazla yukseklige uzayabilir. Buyuklugu 5cm ile 30 cm arasinda degisebilen, sukulent yapida, zit sekilde (simple oposite) dizilmis yapraklari vardir. Bazi yapraklarda gelisiguzel olarak bulunan kucuk gümüsi ciller bulunabilir. Cicekler yelpaze seklindeki cicek obeklerinde belirir ve ana cicek saplarindan defalarca yeniden ciceklenebilir. Her bir cicek pembe-beyaz renkli, yaklasik 1 cm capinda, 5 kalin mumlu tac yapraga (petal) sahiptir. Cicekler yogun ve tatli kokuludur ve bol miktarda nektar uretirler. Tohum kapsulleri uzun, silindir seklindedir ve bukulerek acilarak, her birinin ucunda tuyler bulunan tohumlari, ruzgarda yayilmak uzere serbest birakir.


Yeni buyume, boylari 2 metreye kadar ulasabilen yapraksiz surgun uzantilarindan gerceklesir. Bunlar tam boylarina ulastiginda, surgun govdesi boyunca yapraklar cift olarak cikarlar. Bu buyume sekli, Hoya'lara dogal ortamlarinda yeni buyuyen surgunlerini, yapraklar ile agirlasmadan; dallar arasinda uzun mesafelere ulastirabilme imkani tanir.

Bitki tohumdan veya govde celiklerinden uretilebilir. Bir veya iki cift yaprak iceren bir govde parcasi, nemli kumda veya suda kolayca koklenir. Bitkiler genellikle 4 yasina gelene dek ciceklenmez. Ciceklenme ayni govde uzerinde tekrarlanacagindan, en iyi uygulama ciceklenmenin bitmesinin ardindan cicek saplarini uzerinde birakmak olacaktir.

Hoya carnosa'yi ev bitkisi olarak yetistiren pek cok kisi, bitkinin ozellikle aksamlari daha yogun koku (kimi zaman fazla guclu) salgiladigini kesfetmistir. - oyle ki tek bir bitkiden gelen koku tum evi doldurabilir. Bazilari bu nedenle aksamlari bitkiyi disarida tutmayi tercih ederler.

Oleander ailesinin (kimi zaman milkweed ailesi de denir) tipik bir uyesi olarak, bitki kirildiginda veya hasar gordugunde, yapiskan bir sivi salgilar.

Hoya carnosa

Pek cok mum cicegi duskununun cilginliga baslamasina vesile olan cicek.. Meshur mum cicegi, Hoya carnosa… Nineleirn, aile buyuklerinin evinde yer almis ve anilarimiza kazinmis bu kült cicegi tanitmamak olmazdi.. Iste basliyoruz

Hoya carnosa, Hindistan'dan Güney Cin'e, Japonya'nin Guney Adalarindan, Tayvan. Avustralya (Queensland) ve Fiji'ye varan bir yasam alanina sahiptir. Bitkinin ilk tanimlamasinda (1781 Suplement 170), Asclepias carnosa olarak isimlendirilmistir. 1805 yilinda Syndeham Edwards'in fotografi, Curtis Botanik Dergisinde yayinlanmistir. Bu fotograf su anda H.motoskesi (Teijsm&Binn) olarak satilmakta olan hoyaya birerbir benzemektedir. Linnaeus Asclepias carnosa, 1810 yilinda R.Brown tarafindan, Prodomus'ta H.carnosa olarak tanimlanmistir ve o gunden bugune de kultivasyonda yer almaktadir.

H. carnosa'nin synonim (eski) isimleri olarak degerlendirilebilecek pek cok isim ve tanimlama vardir. Tarih boyunca, bitkinin degisik isimlerle ve tanimlarla yayinlanisi:

- Schollia carnosa ( Linnaeus fil) cabinet ex Steudel  dergisi = Cynanchum carnosum ( Linnaeus fil) Hort . ex Decaisne dergisi 1844 ( isim, daha sonra international nomenclature, Makale 34 ile gecersiz kilinmistir)
- H. carnosa var compacta Hort (isim, daha sonra international nomenclature, Makale 32.1c ile gecersiz kilinmistir)
- H. carnosa var marmorata Hort (isim, daha sonra international nomenclature, Makale 32.1c ile gecersiz kilinmistir)
- H. carnosa variegata var de Vries (isim, daha sonra international nomenclature, Makale 32.1c ile gecersiz kilinmistir)
- Stapelia chinensis Loureiro , 1790 yilinca Flora cochinchinensis'de tanimlanmis = Schollia chinensis ( Loureiro ) Jacquin 1811 = H. chinensis ( Loureiro ) Traill 1830

R.Brown 1811'de yaptigi hicbir calismasinda, Jacquin'in onceden yaptigi Schollia crassifolia tanimlamasini bilmiyordu. Kendisinin yaptigi cizimlerden olusan belgeler Eclouges Plantarum Rarium Sayi 6 sy 50 (1811)'de yayinlandi. Cizimler, cicegin her parcasini iceriyordu. 1819 yilinda, Haworth Jacquin'in Scillia crassifolia'si uzerinde calisti. Ve bu turu H.carnosa olarak kabul etmedi ve 1819 yilinda Supplement Plants and Succulenta (sayi 8) dergisinde, H. crassifolia ( Jacquin ) olarak yeniden yayinladi.

1846'da H.variegata (Siebold ex Morren)
1853'de Hort dergisi, Rev Hortical sayfa 277'de H.picta
1855'de Nederländish Kruidh Archif dergisinde, H.motoskesi (Teijsmann & Binnendijk) olarak tanimlandi.

Ayni yil, tüm yazarlar Tuinbow Flora of Hoya dergisinde, daha detayli olarak tanimlamis ve iki sayfa fotograf yayinlamisti. Bu bitkinin daha once Botanik dergisi ve Erlogae'de yayinlanmis hoya ile ayni bitki oldugu asikardi.

1870'de H. carnosa var japonica (Siebold ex Maximowicz)
1989'da H. carnosa var.gushanica (W. Xu); Guihaia Dergisi Sayi 9 (3);  Makale: Fuijan'da yeni bir tür Hoya, sy 199 olarak yayinlandi
1840'da H. rotundifolia (Siebold); Japon Bitkileri katalogunda yayinlandi.

 Bitkinin sürgünleri hafif sukulent yapida, soluk gri, pürüzsüz ve ciplaktir. Bitkideki yeni büyüme oldukca güclüdür. Parlak, koyu yesil yapraklara ve gelisigüzel yerlesmis beyaz beneklere sahiptir.
Cicek tac yapraklari (petal) tüylü ve beyazdir, ama ayni zamanda hafif pembeye kacabilir. Korona kirmizi merkeze sahip beyaz renktedir. Güclü bir kokusu vardir. Cicekler oldukca fazla nektar üretirler.

Hoya carnosa, belki de bakimi en kolay Hoya'dir. Nereye yerlestirirseniz yerlestirin, ister sarilici ister sarkici sekilde olsun her zaman göze carpar.

Hoya carnosa ozel bir sulama, toprak veya besin istemez. Kis aylarinda minimum 12-15 ° C sicaklik dereceleri ile es zamanli olarak susuzluga dayanikliligi muhtesemdir. Eger kis aylarinda bu sekilde bir dinlenmeye maruz birakilmazsa, gelismesi hizli olmayacaktir.

Bu kosullar saglanirsam, cabucak ciceklenir. Cicek yapraklari tozdan arindirilmalidir ayni zamanda topragin cok camurlasmamasina dikkat edilmelidir.

Sadece kökler saksidan asiri derecede tastigi zaman, yeniden saksi degisimi ister

H.carnosa bol miktarda isiga ihtiyac duyar. Yine de ozellikle ogle saatlerinde direkt gunes isigina maruz birakmaktan kacinilmalidir. Aksi halde guzelim yesil yapraklarinda, yaniklar olusur. Cicek saplari koparilmamalidir, cunku bitki bu saplardan defalarca ciceklenecektir.

Hoya carnosa'nin pek cok degisik kultivar cesidi bilinmektedir. Gümüsi cilleri veya altin renkli variagate ozellikteki veya duzensiz kirisik/kivrik yapraklarina atfen sayisiz isimlendirme yapilmistir. Ancak dolasimda, H.carnosa'nin gercek kultivar formlarindan daha fazla isim dolasmaktadir. Ozellikle H.fungii, H.compacta ve H.pubicalyx türleri ile karistirmalar olmaktadir. H.compacta, H.pubicalyx'in H.carnosa'dan bagimsiz tanimlamalari ve iliskilendirilmeleri Hoyaarten dergisinde karsilastirilmistir.

Son yillarda kultivasyondaki en dekoratif türlerden biri bana gore, Hoya carnosa cv Krinkle 8. Yapraklar ve govde, kalin, sukulent yapida, koyu yesil ve parlaktir. Tüm yapraklar ana damar boyunca cukurludur. Krinkle 8'in kultivasyondaki formu orta büyüklükte ciceklenir. Cicekler, kirmizi merkezli ve tamamen beyaz olabilecegi gibi, pembenin degisik tonlarinda da olabilir. H. carnosa cv Krinke 8, ev ortamindaki normal kosullarda sorunsuzca buyur.

Hoya carnosa, kultivar (cv) isimleri, kisa tanimlamalar (kimi synonim, kimi satis isimleri) / Yayinlar ve Satis kataloglari

Hoya carnosa cv Alba / Alba SWC 2 (4) sy 7

H. carnosa cv. Argentea picta = H. carnosa var argentea ayni zamanda H.carnosa cv patended, Silver Princess isimlerini de tasir. Latin isim olan argentea picta kultivarlar icin uluslararasi kodlar tanimlanmadan once verilmistir. / Hoyan dergisi 8 (2) sy 6, SWC 2 (5) sy 10 - Bu kultivarin yapraklari, kenarindaki ince beyaz tabaka ile Hoya cv Tricolor'a benzemektedir.

H. carnosa cv. Bold One = H. carnosa cv. Big One / Hilln Dale serasi katalogu - Genevieve McDonald tarafindan uretilmis bir kultivardir.

H. carnosa cv. Cream One = Genevieve McDonald tarafindan uretilmis bir kultivardir, ayni zamanda H. carnosa cv. Lime Cream ve H. carnosa cv. Lime Green olarak bilinir. / Hilln Dale serasi katalogunda satisa cikmistir.

H. carnosa cv. Darling One = Genevieve McDonald tarafindan uretilmis bir kultivardir.

H. carnosa cv. Convovulaceae = 70'lerde H.carnosa variegata'ya Loyce Andrews tarafindan verilmis isimdir. Kucuk, hafifce kivrik yapraklari vardir. Diger kultivarlar olan H. carnosa cv. Holliana; H.carnosa cv. Marlea ve H. carnosa cv. Divan 'dan ayirt etmek oldukca zordur.

H. carnosa cv. Krimson Queen (H. carnosa var picta,  cv. Rubra ) = parlak, neredeyse beyaz yaprak kenarlari ve yesil yaprak merkezi vardir. H. carnosa cv. Tricolor (s) veya tricolor veya tri -color, ve H.carnosa variegata , H. carnosa variegata Aurea , H. carnosa cv. Picta Aurea olarak da kaydedilmistir. / Fraterna Dergisi 4/4 (1990) sy 15; Hoyan dergisi 2(1), sy 9; Hoyan dergisi 8(1) sy1-6; Hoyan dergisi 15(3) sy 62; Hoyan dergisi 17(1) s 5 ve 7, renkli fotograf Sayi 84 ve 114; Hoya El Kitabi (Hoya Handbook) Kloppenburg / Wayman; SWC 2 (5 ) sy 10, SWC 2 (6 ) Kapak; van Donkelaar ve Hilln Dale Serasi kataloglari. (Not: Bu kultivarda renk her zaman yapragin kenar istikametinde bulunur.)

H. carnosa cv. Exotica; yesil yaprak kenarlari ve krem renkli yaprak merkezine sahiptir. Yeni cikan yapraklar kirmizi renktedir. Yapraklar daha ufaktir ve diger renkli yapraklilara gore daha fazla benege sahiptir.

H. carnosa cv. Suzi Q or H. carnosa cv. Susie Q; cift renkli yapraklara ve kirmizi renkli bir yaprak sapina sahiptir. Yapraklar hafifce kivriktir. / Hoya El Kitabi (Hoya Handbook) Kloppenburg / Wayman Renkli Fotograf sayfa 120

H. carnosa cv. Rubra / SWC 2 (5 ), sy. 10; Hilln Dale Serasi kataloglari. Bu kultivar koyu kirmizi yaprak sapi ve eteklere/govdeye sahiptir. Sari variagate yapraklarinin uzerinde acik renkli minik benekler bulunur ve yaprak kenarlari yesildir. Bu kultivar H. carnosa cv Krimson Princess ve Hoya carnosa cv Picta, H. carnosa cv. Rubra olarak patent almistir. Dolasimda bulunan Krimson Princess kultivari Asklepois dergisi (60) sayfa 10, Asklepois dergisi (66) sy 10, Hoyan dergisi (8) sayfa 1-6, Hoyan dergisi 10 (4) sayfa 79, Hoyan dergisi 15(3) sayfa 62; Hoyan dergisi 16(1) sayfa 12; Hoyan dergisi 17(1) sayfa 5-7, Donkelaar ve Hilln Dale Serasi kataloglarinda yayinlanmistir. (Not: Bu kultivarda renk her zaman merkeze dogru bulunmaktadir.

H. carnosa cv. Green Exotica = H. carnosa cv. Rubra'dan kultive edilmis, sonradan yesile donmus halidir. Loyce Andrews bunu yesil parcalarini keserek H. carnosa cv. Rubra adi altinda satmistir. Hoyan dergisi 4(4) sy90'da yayinlanmistir.

H. carnosa cv. Dimples sale = Ohio'da bir kolleksiyonerin verdigi isimdir. Bu ismi vermesinin baslica nedeni patent ucretlerinden tasarruf etmek istemesi ve ayni zamanda satis rakamlarini arttirmak istemesidir. Bu bitki aslinda H.carnosa cv Krinkle-8'dir. / Hoyan dergisi 5(2) sayfa 49-50; Hoyan dergisi 10(3) sayfa 63, Hoya El Kitabi (Hoya Handbook) Kloppenburg / Wayman Renkli Fotograf sayfa 70

Hoya carnosa cv Krinkle 8 'Variagated' veya Hoya carnosa cv Krinkelt-8 'Variegata' / SWC 2(5) sy 10; Hilln Dale Serasi katalogu

Hoya carnosa cv Little One, H. carnosa cv Little Leaf ve H. carnosa cv Little Star / Hoyan dergisi 10(4) sy 89 - Hepsi Genevieve McDonald tarafindan uretilmistir.

H.carnosa cv Manda's Compacta = Düz, oldukca kalin ve neredeyse yuvarlak yaprakli bir kultivardir.

Hoya carnosa cv Pixie Krinkle = H.carnosa cv Krinkle-8'in minyatur bir versiyonudur.

Hoya carnosa cv Quiescent = Hoya carnosa

H.carnosa cv Snowball = Cicekler buyuk ve pembe renklidir. Isminde anildigi gibi beyaz degillerdir. = H.carnosa cv Snowfire

H.carnosa cv Superba = H.carnosa cv Snowball

H.carnosa cv Sweet One = Genevieve McDonald tarafindan uretilmis, narin, tamemen pembe renkli ciceklere sahip bir kultivardir.

Hoya carnosa cv Verna Jeannette = H.carnosa cv Silver Princess, Lord Cobias'in annesinin ardindan isimlendirilmistir. Ismin patenti alinmamistir. Bu kultivardan Fraterna dergisi 4/4 (1990) sy 15, Hoyan dergisi 8(1) sy 6; SWC 2(5) sy 10'da bahsedilmistir.

Hoya carnosa cv Wilbur Graves = H.motoskei tipinde ama daha genistir, yapraklarda daha bol beyaz ciller gorulur ve yaprak paternleri duzensizdir.

Hoya camphorofolia

MyHoyas.com sitesindeki Bayan Christina'dan bu türe ait bilgiler:

Bu hoya Filipinler’den gelmiştir ve 1904 yılında tanımlanmıştır. Tırmanıcı bir hoyadır ancak sarkıcı olarak da büyümeye uygundur. Yaprakları ovaldir, oldukça beneklidir, 7-10cm uzunluğunda ve 3-4cm genişliğinde, belirgin açık renkli damarları olan yapraklara sahiptir. Tam güneşte büyüdüklerinde kimi zaman yapraklarında kırmızı benekler olur. Küçük bir destek ile kolaylıkla kontrol edilebilen küçük bir hoyadır ve yaprakları oldukça hızlı yoğun hale gelir.

Çiçekleri çok küçüktür ancak bunu “telafi edercesine” sık çiçeklenir. Her çiçek 7mm civarındadır ve her bir şemsiyede yaklaşık 20-25 çiçek bulunur. Taç yapraklar pembedir, korona (merkez taç) beyaz bir merkez ile daha koyu renklidir. Çiçekleri sadece 1-2 gün dayanır nektar yoktur ve çiçekleri neredeyse hiçbir zaman tamamen açılmaz. Kokusu bana göre pek hoş değil, terli eski bir çorabı andırıyor! Çok şükür ki kokusu pek kuvvetli değil…

Hoya camphorofolia: 
Bu küçük hoyayı Kuzey İsveç’teki Botonova’dan Mayıs 2002’de aldım. Bulabileceğiniz en itaatkar küçük hoyalardandı – başlangıçta! Temmuz 2002’de çoktan çiçeklenmişti daha sonra her şey tepetaklak oldu. Yapraklar düştü, çiçek sapları düştü ancak az da olsa büyümeye devam etti. 2003 yazında bu hoyayı parçalara bölmeye ve büyük bazı çelikleri köklendirmeye karar verdim. İşe yaradı gibi göründü. Bugün yoğun yapraklı, pek çok yeni çiçek sapı (ve eski çiçek sapları da) olan hoş bir bitki halini aldı. Geçen yaz birkaç defa, aynı anda “PEK ÇOK” çiçekli şekilde çiçeklendi! Aynı şey bu yaz da gerçekleşti ve açılmış pek çok çiçeğin ardından bu hoya ölüyor gibi görünmeye başladı. En azından bana öyle gibi geliyor ve yeni çelikler alarak yeniden denemeye istekli olduğumdan emin değilim. Bu hoyaya yeterince sahip olduğum hissine sahibim.

Hoya Camphorofolia GPS 8845: 
Bu hoyayı Mayıs 2007‘de Hollanda’dan köksüz çelik olarak satın aldım. Hoş boyutta bir çelikti ve çok hızlı köklendi, şimdi de gayet hızlı büyüyor. Çiçeklerinin fotoğraflarını gördüm, benim “eski” camphorofoliama benziyor ancak daha pembe ve daha geriye çekilmiş gibi duruyor.

Yeniden H.pubicalyx

Gunese koyunca, ikinci cicek sapi da hareketlendi ve beni yine yeni yeniden mutluluga surukledi…

Hoya pubicalyx "HSI-037"

Hoya pubicalyx

Hoya pubicalyx'in anavatani Filipinlerdir. Ramos ve Edano, orijinal bitkiyi 24/01/1913 tarihinde, Luzon Adasi"nda, Tayabas bolgesindeki Mauban'da bulmuslardir. 1918 yilinda pubicalyx olarak tanimlanmistir. Bir "chimera" dogasina (ozel bir renksel ozellik) sahip olmalari nedeni ile suprizlerle doludurlar. Gür yapraklari, gokkusaginin renkleri ile dolu olabilir. Ozellikle yeni surgun ve yeni olusan yapraklar, gümüsi cizgiler veya beneklerle süslenebilir. Bu cillerin veya cizgilerin nedenleri icin cok degisik fikirler vardir. Botanikciler, isigin oldugu kadar, topraktaki besin maddelerinin ve hatta suyun bile bu desenlerden sorumlu olduguna inanmaktadirlar. Bazen yeni yapraklar mor veya kahverengiye kadar degisik renklerde olabilir. Daha sonra bu yapraklar yesile doner. Yeni govdeler kahverengidir. Bir H. pubicalyx ciceklendiginde, degisik renklere sahip ciceklerle supriz yapabilir. Ciceklerindeki farkli renkler, hoyalar icin ender rastlanir bir durum degildir. Hoya pubicalyx ise, farkli renklerde cicek obeklerine sahip olabildigi gibi, kimi zaman tek obek icinde farkli renkli "tek" ciceklere de sahip olabilir. Bu renk paleti, neredeyse siyah renkten, parlak kirmiziya, pembeye veya gül kurusu renginden, cok koyu pembe ciceklere dek degisiklik gosterebilir. Chimera'lar bitki aleminde yaygindir. Bu, ileride kesfedilmesi gereken bir  botanik fenomendir. Cok-renkli Hoyalarin bilinen diger ornekleri: H.picta var Argentina ve 1853 yilinda kesfedilmis H.picta var Apolloniawere; H.compacta, Hoya bella, H.australis ve Hoya multiflora'dir. Hoya pubicalyx'in pek cogu tohumdan uretilen, kiz kardes ve erkek kardeslerden olusan cok sayida kultivari bulunmaktadir. Dolasimda, pek cok degisik isimlerle rastlayabileceginiz bu kultivarlardan bazilari: Hoya pubicalyx cv "Jungle Garden" Hoya pubicalyx cv "Silver Pink" Hoya pubicalyx cv "Red Button" Hoya pubicalyx cv "Hawaian Purple Hoya pubicalyx cv "Chimera" Hoya pubicalyx cv "Little Leaf" Hoya pubicalyx cv "Black Lady" Hoya pubicalyx cv "Bright One" Hoya pubicalyx cv "Dapple Grey" Hoya pubicalyx cv "Fresno Beauty" Hoya pubicalyx cv "Jungle Green" Hoya pubicalyx cv "Leenie" Hoya pubicalyx cv "Philippine Black" Hoya pubicalyx cv "Black Dragon" Hoya pubicalyx cv "White Dragon" Hoya pubicalyx cv "Pink One" Hoya pubicalyx cv "Pretty One" Hoya pubicalyx cv "Purple Leaf" Hoya pubicalyx cv "Purple Hybrid" Hoya pubicalyx cv "Silver Leaf" Hoya pubicalyx cv "Silver Night" Hoya pubicalyx cv "Reva" Hoya pubicalyx cv "Silver Prince" Hoya pubicalyx cv "Umetant" Bu kadar degisik kultivarin kacinin farkli varyeteler oldugu, kacinin satisi arttirmak icin sadece "turetilen" isimlerden biri oldugu tartisilir. Cesitli makalelerde, kendilerinden bahsedilip yayinlanmis varyetelerden bazilari: Hoya pubicalyx "Bright One" - Hoyan Dergisi 11(2) sayfa 45 ve Hoyan Dergisi 16(1) sayfa 11, Hoya El Kitabi (Hoya Handbook, Klippenburg) - Bu kultivar sarap rengi tac yaprak ve pembe renkli coronaya sahip olarak tanimlanmistir. Hoya pubicalyx Pink ve Silver'den farki corona'sinin rengidir. Koyu yesil yapraklari vardir.  H.pubicalyx cv "Dapple Grey" - Loyce Andrews adina satisa cikmis mor renkli ciceklere sahip kultivardir. Hoya pubicalyx cv "Fresno Beauty" - Kloppenburg'un ardindan dogdugu sehrin ismi verilmistir. Gümüsi benekli yapraklari ve pembe cicekleri ile Hoyan Dergisi 11(1) sayfa 44 de yayinlanmistir. Hoya pubicalyx cv Grey Lady - Freterna dergisi 4 (1990) sayfa 11 Hoya pubicalyx cv Jungle Garden - Freterna dergisi 2 ve 4 (1990) - 1994 sayfa 3. Kaliforniya'li kolleksiyoncunun ardindan isimlendirilmistir. H. pubicalyx Pink Silver ile neredeyse hic farkliligi yoktur. Hoya pubicalyx cv Leenie = Dr. James Broton esi Eileen'in ardindan isimlendirmistir. Hoya pubicalyx cv Pink Silver veya Hoya pubicalyx cv Silver Pink (Hoya pubicalyx cv Spotted Leaf olarak da isimlendirilir) = Hoyan dergisi 4(1) sy 9, Hoyan dergisi 8 (4) sy 71-72, Hoyan dergisi 11(2) sy 44, Hoya El Kitabi (Hoya Handbook, Klippenburg) Hoya pubicalyx cv Pretty One = Loyce Andrews tarafindan satisa cikmistir. Hoya pubicalyx cv Red Buttons veya Hoya pubicalyx cv Red Button = Hoyan dergisi 2(3) sy 63, Hoyan dergisi 3 (1) st 3-4, Hoyan dergisi 5 (3) sy 76, Hoyan dergisi 11 (3) sy 75, Hoya El Kitabi (Hoya Handbook, Klippenburg)'de bahsedilmistir. Bu varyetenin ilk fidesi Michael Miyashiro tarafindan uretilmistir. Hoya pubicalyx cv Reva = D. Kloppenburg tarafindan annesinin ardindan isimlendirilmis ve Hilln Dale serasi'nin katalogunda yayinlanmistir. H. pubicalyx cv Royal Hawaian Purple, genellikle yanlis etiketlendirilme ile H. pubicalyx var chimera veya H. pubicalyx cv Chimera olarak satilmaktadir. Bu kultivar, degisik renkli yapraklara ve buyuk obekler seklinde acan gül rengi ciceklere sahiptir. 80'lerin basinda Dexter Heusckel tarafindan D. Kloppenburg ve CM Burton'a celik gonderilmistir. Kloppenburg bu ornegi, Filipinler'den H. cv Chimera olarak siniflandirmistir. Kolleksiyonun sahibi Heusckels ise bu bitkinin, ormandan degil de Manila'da bir cicekci dukkanindan geldigini soylemistir.  H. pubicalyx cv "Philippine Black" - Fraterna Dergisi (1991) sy 12-13, Hoya El Kitabi (Hoya Handbook, Klippenburg), Hilln Dale Serasi katalogu ve Hoyan dergisi 4(1) sy 9-10 H. pubicalyx cv Silver Leaf = H. pubicalyx cv Pink Silver'a benzer ancak yapraklarin tabani yuvarlaktir ve daha az cillere sahiptir. Hoyan dergisi 4(1) sy 9 da yayinlanmistir. H. pubicalyx cv "Silver Knight" bir toptancinin katalogunda bu isimle satisa cikmistir. Daha sonra bu tur H. Silver Pink olarak modifiye edilmistir. Hoya pubicalyx cv Pretty One = Hooyan dergisi 11 (2) sy 45, Hilln Dale Sera Katalogu Hoya pubicalyx cv Sweet One, Hoya pubicalyx cv Cream One = Hoyan dergisi 11(2) sy 45 Hoya pubicalyx cv Little One, Hoya pubicalyx cv Little Leaf, Hoya pubicalyx cv Bright One ve digerleri, Hoya pubicalyx cv Pink One Hoyan dergisi 11(2) sy 45.. Bu kultivarlardan bazilarinin, H. carnosa ve H. pubicalyx melezi olmasi cok olasidir. Bu hibritlerin, pubicalyx mi yoksa H. carnosa'nin bagimsiz bir formunun mu oldugu ile ilgili tartismalar henuz surmektedir. En cok bilinen ve kolleksiyonlar icinde en cok yer alan kultivarlar; Hoya pubicalyx cv Red Buttons (IPPS 00628) ve Hoya pubicalyx cv Silver Pink (IPPS 00223)'tur. Hoya pubicalyx cv Red Buttons koyu kirmizi, gümüsi tüylerle kapli cicekler uretir. CM Burton; neredeyse siyaha kacan koyu kirmizi cicek obelerini bir "iluzyon" olarak tanimlar, cunku bu kultivar fazla miktarda nektar uretir, cicekler ve yapraklar oldugundan daha koyu gorunur. Yapraklar, uclari sivri, duzgun, koyu yesildir ve gelisiguzel dagilmis gümüsi renkli cillerle kaplidir. Degisik renkli damarlari, gozle gorulmez. Ancak orta damar, hafifce goze carpar. Hoya pubicalyx cv Red Buttons, Genevieve Mc.Donald tarafindan, Florida'da tohum kapsulunden cikan tohumlarla kultive edilmistir. 1970 ve 1975 yillari arasinda ticari satisa gecilmistir ve o gun bugundur dolasimda bulunmaktadir. Hoya pubicalyx cv Pink Silver'in yapraklari daha uzundur ve daha fazla gümüsi cillere sahiptir. Cicekler uzun cicek saplari uzerinde belirir ve cok guzel kirmizi renge sahiptir. Bu kultivar bir sure Hoya purpureo fusco olarak satilmissa da, daha sonra bu isim yanlisi duzeltilmistir. Hoya pubicalyx, kesinlikle yetistirilmesi kolay olan hoyalardan biridir. Dolasimdaki cesitli varyetelerinin ortak ozelligi hos bir yaprak yapisina ve ciceklere sahip olmalaridir. Yapraklar genellikle dar ve uzundur, varyetesine bagli olarak kimi bol kimi az cilli olabilir. "Silver Pink" oldukca fazla sayida cile sahipken, "Red Button" daha az cillidir. Yaprak buyuklugu, 8-18 cm uzunluk ve 2,5-6 cm genislikte degisebilir. Bazi H.pubicalyx'lerin yeni yapraklari buyurken kirmizi, kahverengi, mor, kirmizi/yesil olabilir. Bu yapraklar buyudukce yesil renge donerler.  Ciceklerin rengi de beyaz korona'ya sahip pembeden, kirmizi koronaya sahip neredeyse siyah renge kadar degisebilir. Genellikle, pembe, benekli ve siyah cicekleri ayni obekte bulabilirsiniz. Cicekler yaklasik 2 cm buyukluktedir. Nektar uretirimi ve tatli bir kokuya sahiptir ve cicekler yaklasik 2 hafta kadar dayanabilir. Herkesin en az bir H.pubicalyx sahibi olmasini tavsiye ederim! Dolasimda olan pek cok cesit varyeteye her gecen gun yenileri eklenmekte. Su siralar, Filipinler'den toplanmis; siyah ciceklenen ve beyaz ciceklenen "Black Dragon" ve "White Dragon" pek bir populer. Her ne kadar bunlarin gorunumu, daha yaygin olan "Silver Pink", "Hawaian Purple", "Bright One". "Chimera" veya "Fresno Beauty" kultivarlarina gore daha farkli gorunse de, gene de pubicalyx varyetelerinin icinde yer almaktadir. Herkes her an herhangi bir varyete ile gelebilir ancak oncelikle, bir fideyi tohumdan buyutmek ve cicek ve yaprak gorunumlerinde, cesitli farkliliklarin izlerini yakalamak gerekmektedir. Yaprak farkliliklari ve diger degisiklikler, ayni tur icindeki genetik cesitlilikten kaynaklanmaktadir. Cogunun bakimi genellikle benzer - en kolay bakilan hoyalardan biridir ve hemen hemen her yerde sorunsuz olarak yetisir. Parlak isiktan hoslanirlar, belli bir oranda soguga dayanabilse de, iliman ortami tercih eder. Kuzeni H. carnosa'ya bakim sartlari olarak benzer ancak soguk dayanikliligi H.carnosa'ya gore daha azdir. Iki sulama arasinda topraginin kurumusasindan hoslanir. Benim kolleksiyonumda, henuz ciceklerini goremedigim H.pubicalyx "Pink Silver" ve Hoya pubicalyx "Red Buttons" var. Ha bir de, etiketi olmadigi icin, türünü bilemedigim, ve cicek actiginda pubicalyx oldugunu anladigimiz bir varyeteye daha sahibim… Yaprak buyuklugu, sahip oldugum diger kultivara gore cok daha kucuk, rengi acik yesil ve cilleri yok… (Cok nadiren yaprakta beliren 1-2 lekeyi saymazsak)… Uzun zamandir kolleksiyonu yapan, kidemli pek cok hoya kolleksiyoneri ile yaptigimiz tartismada, elimdeki klonun buyuk ihtimalle Hoya pubicalyx HSI-037 olabilecegine kanaat getirdik. Yogun ve tatli bir kokusu var, tek bir obek tum gece odayi kokuyla doldurmaya yetiyor. Cicekler uzerinde 15 gun kadar dayaniyor.. Olusturdugu nektar, karincalar icin ziyafet oldugu icin, cicekleri karincalara davetiye cikariyor… Iste bendeki Hoya pubicalyx "HSI-037" Asagidaki Fotograf da, gercekten etiketli bir HSI-037…. Ben sahsen bunu kendi bitkime benzetmis bulunmaktayim. Gene ciceklenen baska bir pubicalyx varyetesi: Hoya pubicalyx "Silver Pink"