Hoya Bella (#3)

Kolleksiyoncu Christa'nın MyHoyas sitesinden çevirilere devam... Bu kez Bella için Christina der ki:

Bu hoya Hindistan, Tayland ve Burma’dan gelmiştir ve 1981 yılında tanımlanmıştır.


Ben bu türü Hoya bella ismi altında satın aldım ancak bana bu türün gerçek isminin lancedata spp bella… olduğunu bildirdiler. Ve bendeki isim karmaşası devam ediyor!!!

Bu hoya sarkıcı olarak büyümeye uygundur. Yapraklar küçük, yaklaşık 3 cm uzunluk ve 1 cm genişlikte, mızrak şekilli, damarları içe çökük yaprakları vardır. Hoya bella’yı büyütebilmek kimi zaman ustalık isteyebilir. Bolca sudan hoşlanır ancak çok ıslak olmamalıdır… Eğer kökleri çürürse çelikler alın ve yeniden başlayın!

Çiçekleri pembe/mor taçlı, beyazdır ve taze, parfümsü hoş bir kokusu vardır. Çiçekler yaklaşık 1.5 cmdir ve normalde bir şemsiyede 7-9 çiçek bir arada bulunur. Çiçekler dalların yanlarında büyür, nektarları yoktur, yaklaşık 8gün dayanır ve çiçeklenmenin ardından saplar düşer.

Hoya lancedata spp bella: Bu hoyayı Haziran 2005’de ithal ettiğim diğer hoyalarla elde ettim. Bundan birkaç çelik almıştım ve hepsini beraber, bir ay kadar önce edinip diktiğim diğer bir çelikle aynı saksıya koydum. Bu şekilde hoş, küçük, askıda bir saksı oluşturdular. Saksıyı oturma odamızın camında, güneşten uzak, “Luis Bois” noktası adını verdiğim yere yerleştirdim. Çelikler oldukça fazla büyüdüler.

Bu varyetenin yani “normal” olanın varyetenin, “Luis Bois”e göre bakımı daha kolay ve çiçeklenmesi Luis Bois’e göre hem daha sık hem de daha çoktur. Bunları Luis Bois kadar hoş bulmuyorum aslında ancak yeterli yerim olduğu müddetçe kalabilir.

Bendeki “eski” çelik Temmuz 2005’de çoktan çiçek açmıştı. Bundan daha sonra diğer küçük çelikler de oldukça bolca çiçeklendi. Böylece “Luis Bois”e göre daha sık ve bol çiçek açtıklarına dair kanıtım oldu. Bella çiçekleri, hoya ailesinin çiçekleri arasında en güzel olanıdır. En azından benim düşüncem bu yönde!

Hoya bella “Luis Bois”: Bu hoyayı haziran 1999’da, Ystad’da bir Hoya sergisinden (pek çok katıldığım sergilerden ilki buydu) küçük bir bitki olarak buldum ve durum eve getirmemle sonlandı. (Diğer bazı türlerle birlikte) Eğer o zamanlar kırmızı örümcekler hakkında şimdi bildiklerimi bilseydim, asla satın almazdım. Eve getirdikten kısa bir süre sonra yapraklarını dökmeye başladı ve bu benim kırmızı örümceklerle tanışmam oldu. Kaybedecek bir şeyim yoktu, bu nedenle sabunlu su/alkol karışımı uyguladım ve bitki canlanmaya başladı. Ondan nispeten sağlıklı çelikler aldım ve bugün oldukça çiçek açan hoş görünümlü bir bitkiye sahibim. Bitkiyi düzenli tutmak için yeniledim. Çiçekleri hoya ailesi arasında en güzel olanı. En azından bu benim düşüncem!

Bu bella ile normal bella arasında fark bu türün normal bella kadar sık ve bol çiçeklenmemesi ancak asıl değişiklik yaprakları. “Luis Bois” alacalı yapraklara sahip. Yaprakları genellikle, kenarlarda sadece yeşil, ortasında sarı/yeşilimsi ve merkez damarları sıklıkla kırmızıdır. Çok fazla güneşi sevmiyor ve güçlü güneş ışığında iyi gelişim gösteremiyor. Bu benim için daha önceleri bir “sorun” olabilirdi neredeyse bütün bitkiyi kaybediyordum ancak şimdi onu pencereden biraz uzağa koydum. Artık doğrudan güneş ışığı almıyor…

Nihayet ciceklenen minik celik Hoya bella'm

Mum Cicegi Yetistirme Puf'leri

Hoya'larla ilgili arastirmalarimdaki notlari arsivlemeye devam... Hoya sp bitkileri yetistirenler icin cesitli kaynaklardan cesitli puf noktalari:

* Ciceklenmeyi tesvik yollarindan biri yuksek potasyum icerikli besin ile sulamak ve yapraklarini spreylemektir. Ancak hoyalarin ciceklenmemesinin ana nedenlerinden biri, cok karanlik ortamda tutulmasidir. Yeni surgunlere dokunulmaktan kacinilmalidir, bu da ciceklenmeyi birkac hafta boyunca erteleyebilir. Hoya'lar koklerin rahatsiz edilmesine karsi duyarlidir. Bu nedenle saksi degisimi yapmadan once koklerin saksiyi iyice sarmasi beklenmelidir. Ayrica koklerin tum saksiyi sarmasi da ciceklenmeyi tetikleyici faktorlerden biridir.

Cicekler, cicek sapi denen bir bolum uzerinde konumlanmistir ve cicek sapi bitkinin uzerinde kalarak yillarca cicek uretir. Bitkiyi budamak ve ciceklenen saplarin uzaklastirilmasi, odunsulasmis bitkiyi canlandirmaya yardim eder ancak ciceklenme gene ertelenebilir. Hoya'lar uc celiklerden, hava koklendirmesi yapilarak veya tohumlarinin toplar toplanmaz ekilmesi ile uretilebilir.

* 8 adimda Hoya bakimi:

1. Adim

Bitkinizi zengin icerikli, iyi drenajli bir topraga dikin. Esit miktarda yosun, 1/2 si vermikulit ve 1/2 si perlit olan karisimi da ekleyerek kendi karisiminizi kendiniz hazirlayin. 4 litreye 1/2 caykasigi kemik unu gubresi olacak sekilde, karisima besin ilave edin.

2. Adim

Bitkinizi evinizin en aydinlik noktasina yerlestirin. Bu bitkiler direkt sabah gunesini sever ancak sicak ogle gunesini tolere edemez. Eger sadece ic ortam aydinlatmasi varsa, gunluk en az 8 - 10 saat isik saglayin.

3. Adim

Gunduz 23 derece geceleri de 15 derece sicaklik, buyume sezonu sirasinda idealdir. Kisin hoya'nizi hafif serinde tutmak baharda ciceklenme gelisimini tesvik eder. 12 - 15 derece arasinda degisen sicaklik idealdir.

4. Adim
Saksinin tabagina cakil taslari koyarak saksiyi yukseltin ve tabagina su koyun. Gunde birkac kez spreyleyin. Bu yil boyunca nemliligi arttiracaktir.

5. Adim
Hoyanizi suya batirarak sulayin. Buyume doneminde yuzeyden 1-1,5 cmlik kismin kurumasina izin verin ve daha sonra sulayin. Sonbahar ve kisin sulaka sikligini azaltin, kimi zaman iki sulama arasinda topragin tamamen kurumasina izin verin. Kuru kis kosullari, baharda ciceklenmeyi tetikler.

6. Adim
Hoya'nizi buyume sezonu boyunca her 6-8 haftada bir 5-10-5 lik besin ile besleyin. Paketteki talimatlara dikkat edin.

7. Adim
Sadece olu ve hasar gormus govdeyi budayin. Yapacaksaniz da islemi ciceklenme tamamlanana kadar yapmayin. Yeni tomurcuklar, eski govdelerde olusur. Bitki ayni sezon icinde iki veya uc kez ciceklenebilir. Eger govde cok uzamissa ve daha kompakt bir goruntu istiyorsaniz. govdeleri gevsekce yelpaze seklinde baglayin.

8. Adim
Hoya bitkinizi, baharda ciceklenme donemi baslamadan once saksisindan kaldirin ve kokleri kontrol edin. Eger sadece birkac yeni kok goruyorsaniz o yil saksi degistirmenize gerek yoktur. Eger kok tuyleri oldukca fazla ise, saksiyi bir numara buyutun. Hoya'lar kokleri kapsamayi sever ve kok sistemini iyice gelistirmeden genellikle ilk yillarinda ciceklenmezler.

Hoya ve Toprak-2

Hoya ve toprak konusu ile ilgili buldugum bilgileri arsivleme amacli derlemeye devam ediyorum... Bir forumda bunu uzun uzun tartismislar... Ortaya surulen fikirler ve oneriler:

* Toprak konusu bizim surekli tartistigimiz konulardan biridir ancak hepimizin ortak gorusu, suyu hizli geciren bir karisim olmasi konusunda. Eger hoyalarin ne cesit bir habitatta buyudugunu arastirirsaniz genellikle jungle alanlarda, agac catallarinda koklendiklerini ve agaclarin tepelerinden asagiya dogru buyuduklerini goreceksiniz. Bu agac catallari, dusmus ince dal parcalari, yapraklar ve agac kabuklariyle doludur. Bir baska deyisle yagmus yagdigi zaman (ki genellikle SIK yagmur yagar), su bu karisimdan hizla akip gider. Bu nedenle gevsek ve suyu hizli gecirgen olan bir karisim, dogadaki bu durumu simule edecektir. Hizli bir akis hizi verirseniz, normalden daha SIK sulamaniz gerekecektir ama daha mutlu bir bitkiye atilan bir adim olacaktir. Ben hindistan cevizi lifi ve perliti yari yariya karistiriyorum. Eger standart saksi topragi kullanacaksiniz, bol perlit veya orkide topragi ilave edin. Bu da is gorecektir.

* Ben parcalanmis cam kabugu ile peat yosunu karisimi kullaniyorum. Goruntusu / kokusu ve verdigi his cok hosuma gidiyor.

* Yillardir degisik seylerle degisik kombinasyonlar yaparak hoyalarimi buyutuyorum. Cogu ise yariyor, eger karisimi cok agir ve cabuk kurumayan bir sekilde yapmadiysaniz.

Tropik bitkiler icin hazirlanmis karisimlar genelde iyidir ancak bunlara biraz daha perlit, orkide topragi vs ilave etmek gerekir. Boylece daha hizli drenaj yaparlar ve uzun sure islak kalmazlar. Kafamda soru isareti birakan tek sey, markette hazir satilan cogu karisim icine EKLENMIS cesitli gubre ve nem tutucularla geliyor. Bu nedenle temel olarak kullanacaginiz karisimi bulmak, ve kullanmak istemediginiz malzemelerden uzak kalmak biraz zor olabiliyor. Ben kendi ozel besinlerimi kullandigim icin, bu karisimlara eklenmis ve aslinda kullanmayi istemedigim besinleri karisimimda istemiyorum. Cunku benim de besin eklemem halinde, bu baslangic icin cok fazla besin yapmis oluyor.

Ayni zamanda nem tutucular (polimerler) kimi zaman topragi hoyalar icin cok islak yapabiliyor. Bu tip karisimlar disarida, gunes altinda gul veya japon gulu dikecekseniz uygun ama evin icindeki saksilarda yasayacak hoya bitkileri icin olumcul oluyor. Yaaani genel karisimlar icindekileri, karisimi almaya karar vermeden once iyice okumalisiniz. Ben saksi topragina biraz perlit, orkide topragi ekleyerek drenaji arttiriyorum.

Hmmm arsive devam. Baska bir site ve gene benzer oneriler:

Hindu Rope (Hoya carnosa compacta), bir jungle efitit bitkisidir ve hemen drene olacak iri parcacikli organik materyallere ihtiyac duyar. Dogal ortamlarinda bu bitkiler, jungle'da ilik ve nemli bolgelerde, agaclarin dallarindaki catallarda, agac kabugu parcaciklari, kurumus yapraklarin biriktigi kucuk alanlarda buyur. Epifitlerin buyume alanlari bu tip dogal 'saksilar' dir ve aradiklari sey sadece koklerini baglayabilecekleri yerlerdir.

Kokleri saksilarini kapladiginda daha iyi buyur ve cok daha iyi ciceklenirler, bu nedenle bu turleri gercekten gerekli olmadikca, saksisini degistirmek istemeyeceksiniz. Saksisini ille degistirecekseniz de, 1 olcu buyuk saksidan daha buyuk olmamasina dikkat edin yoksa bitki ciceklenmesi kesecek ve kokler saksiyi doldurana kadar yavas buyuyecektir.

Bu bitkiler, yagmur ormanlarinda buyumek icin gelistiklerinden nemi severler. (genellikle buyudukleri yerler yagmur ormanlarinin sinirlari, sinira yakin yerleridir; ormanin en derin ve en karanlik koseleri degil (= ) Yagmur ormani cok nemli bir ortamdir ancak, hizli drene olan dallar degil. Muson'lari dusunun! Aslina yagmur yogun bitki ortusunden asagi cok SIk gecemiyor. Bunun sonucu olarak epifitler, suyu govdelerinde ve yapraklarinda tutmak uzere evrimlesmisler. Bu nedenle onlari sulayin ama karisimin drenajinin hizli oldugundan ve cok SIK sulamadiginizdan emin olur. Koklerin arasira kuru kalmasina ve iki sulama arasinda hava almasina musade edin.

Hoya ve Toprak

CLM okumaya basladigimdan beridir, bitkiler ve ihtiyaclarina daha duyarli olmaya basladim... Eve mum cicekleri geldi beni sardi bir telas... Evlerini nasil yapsam diye... Internet derya deniz, oradan bilgileri sungerle emdim, simdi deneme yanilma yoluyla kendimce bir karisim yapacagim. Zavalli hoyalar, benim deneylerime maruz kalarak baslayacak evimdeki ilk gunlerine...

Cesitli uygulamalari unutmamak adina ozetleyecegim kendime. El altinda bulunsun...

Bir sitede der ki (cubits.org)

Hoya cesitlerinin farkli olmasi kadar, Hoya icin toprak cesitleri de o kadar farkliymis ve her hoya yetistiricisinin ayri bir yogurt yiyisi varmis. Herkes kendi degisik karisimini olusturuyormus. Sitede diyorlar ki:

En onemli faktorlerden biri, hizli drene olan bir karisim. Dogadaki pek cok Hoya, epifit (agaclar uzerinde buyuyor.) Kokleri, iki dalin birlestigi catal kisimlarda bulunan yaprak dokuntulerine tutunur. Yagmur yagdiginda, su bu karisimin icinden akar gider. Daha mutlu bitkiler elde etmek icin, biz de dogadaki kosullari taklit etmeliyiz. Evet daha gevsek bir karisim daha cok sulamamiz anlamina gelebilir ama daha saglikli bitkiler elde etmek icin odenmesi gereken kucuk bir bedel bu. 

Tabii ki, karisiminiz yasadiginiz ortamin kosullarina uyum saglamalidir. Eger colde yasiyorsaniz, nemi daha uzun sure tutmak icin karisima bir miktar peat (turba yosunu) eklemek isteyebilirsiniz. Ya da neredeyse gunluk yagis alan bir yerdeyseniz, karisimi daha gevsek tutabilirsiniz.

Pek cok karisim, perlit, agac kabugu malci, orkide sutunlari, curuf, hidroton ve cakil. Benim karisimimda normal saksi icin toprak, perlit ve bol miktarda orkide karisimi var. Hos ve topak topak bir karisim oluyor. Eger elimin altinda orkide karisimi yoksa, o zaman yari-hidroponik sistemlerde kullanilan bir avuc dolusu hidroton, kil-bilyalarina benzer malzemeler kullaniyorum.

Kanadali bir yetistirinin karisimi

Hawai'li bir yetistiricinin karisimi (Ustte malzemeler ayri ayri gorulmekte)

Bir baska sitede (vermonthoyas) ise toprak karisimlarina dair baska tavsiyeler verilmis: 

Topraga parmaginizi batirdiginizda ust kisim kuru, biraz daha iceri gittiginde islak bir tabaka ile karsilasiyorsaniz, bu tip ortamda yetistirdiginiz Hoya'nizi kaybetme riskiniz var demektir. Hoya'larin aslinda diger tropikal bitkilerden cok farki yok.

Hoya lar, gencken oldurmesi cok kolay ancak bir kere gelistiktikten sonra oldurmesi hic de kolay olmayan bitkiler. Yetiskin bitkiler, yapilan hatalara karsi daha affedici oluyor. Karisimlari cok iyi karistirmamissam zaman zaman problemler yasayabiliyorum. Eger toprak karisiminiz cok fazla nem tutuyorsa, islaklik ve serinlik bitkilerinizin koklerinin cabucak curumesine neden olacaktir. 

Icgudulerinize guvenin, eger saksi size cok agir geldi ise belki cok fazla su tutuyordur. Ponza hic kullanmadim ancak kulaga, islaninca agirlasan turf tipi bir malzemeymis gibi geliyor. Nemi bir kac gun tutan, havadar bir karisiminizin olmasi cok onemli. Kucuk perlitler iyi degil. Suyu tutan ama karisimin nefes almasina izin veren daha buyuk parcaciklara ihtiyac var. (1-1,5 cm). Bu nedenle karisimlarinizda ponza yerine perlit kullanmaya calisin. Celikler iyicene gelisene kadar, en iyi sonuclari almak icin ortamin ilik, nemli ve suyu tutan ama hava almaya izin veren bir karisiminiz olmasi onerilir. 

Gene baska bir kaynak (hoyor.net)

Oyle saniyorum hi her yetistiricinin kendine has toprak karisimi var. Mum ciceginizi kosedeki cicekciden aldiginizda muhtemelen cicekciniz, bitkinizi bol isik alan bir yere koymanizi, az gubre vermenizi veya hic vermemenizi ve cok az sulamanizi onerecektir. Ama bu oneriler, hoya kapima geldigi anda biter. Tum hoya turleri nemi sever. Eger bir Hoya bella'yi kendinden sulamali kaba koyar ve duzenli besin verirseniz, hic olmadigi kadar erken ciceklenir. Veya bir Hoya serpens'in kurumasina musade ederseniz, hic beklemediginiz kadar erkenden olebilir. Benim kuralim, kalin yapraklilar daha cok suya ihtiyac duyanlardir ancak ara sira da olsa kurumasina izin verilmelidir. Ince yapraklilar ise duzenli olarak sulanmalidir. Bildigim hicbir hoya altinin islak kalmasindan hoslanmiyor bu nedenle buldugunuz en gozenekli karisimi kullanin. 

Benim formulum 1 olcu perlit veya vermikulit, (Ikincisi bio-degradable dir yani, nispeten kisa zamanda ayrisacaktir), bir olcu en kucuk boyundan genlestirilmis kil, 1 olcu spaghnum veya peat yosunu, 2 olcu normal saksi topragi. (bir onceki secim sphagnum ise, peat de kullanilabilir). Bu karisim hemen hemen cogu hoya icin idealdir. Susuzluga daha hassas hoyalar icin kurumayi onlemek icin daha fazla spaghnum yosunu ilave edilebilir. Benim tercihim normal saksi topragina ilaveten minimum %85 veya daha fazla spaghnum, veya tamamen saf spaghnum kullanmak. Kum bazli topraklardan kacinin cunku cabucak kurur ve cok sertlesir.

 

Supriz!

Uzun zamandir kucuk bir Mum Cicegi ailesi kurmayi istiyordum... Bulundugumuz yer malum Avustralya... Disaridan bitki getirmek deveye hendek atlatmaktan zor. Kocaman yasaklar ve yasaklar delinmeye kalkarsa karsilasilacak buyuk cezalar ulkesi burasi... Isin ic yuzunu bilen biri olarak zaten bu islere girismeye niyetim yok. Tek secenegim Avustralya'li bir kolleksiyoner kaliyordu.

Bir suredir yazisiyorduk ama vakti yoktu fazla. Gec cevaplar, tek cumlelik cevaplar verir vs. Iletisim bir hayli zor yani.. En son dusundugum turleri yazmistim, odeme nasil yapiliyor nedir de degildir gibi sorularla beraber... Kadincagiz bana, ben bir bakayim, benden haber gelene dek odeme yapma gibi bir cevap vermisti. Ben de cevabi bekliyordum...

Nerden  bilirdim bugun eve geldigimde bununla karsilasacagimi? Supriiiizz !!!

Carsidan aldim bir tane eve geldim bin tane tekerlemesi geldi aklima kutuyu acinca... Cok hazirliksizim, suncagizlari koyacagim ne bir saksi ne de saksilari dolduracagim bir malzeme var. Kalakaldim ama asiri sevincliyim de... Karmasik!

Hoya carnosa - Ilginc yaprak olusumu

Hoya carnosa cikardigi yapragi buyutmeye devam ediyor. Beni sasirtarak... Celigi alma hikayem malum, aceleyle aldigim icin cok dikkat etmemistim. Eve gelince farketmistim, celigin 1-2 yapragi disinda kalaninda form bozuklugu var. Once cok ilgimi cekmemisti... Hatta simdiye dek onemsemedigim bir olaydi... Taa ki yeni yaprak merhaba diyene kadar.

Gelen mini yaprak ufaktan seklini belli etmeye basladi ve goruyorum ki formu bozuk yapraklarla ayni sekilde. :) Bu bitkinin anac olmasini iple cekmeye basladim. Yapraklardaki bu form bozuklugu daha ne kadar devam edecek? Eriskin bitki nasil gorunecek?

Ayni ture ait cesitli varyeteler, bu tip yaprak bozukluklari ile uretiliyor. Kivrik yapraklar, alaca yapraklar aslinda ana bitkinin yapraginin bir cesit bozulmasi, degisime ugramasindan ibaret. Vejetatif uretimle cogaltilinca, bu sekil degisikligi kopyalanmis ve cogaltilmis oluyor. Bendeki bitkideki yaprak form bozuklugu ne kadar kalicidir, bir tip mutasyondur da DNA'ya islenmis midir bilemiyorum ama merakla gozlemleyecegim kesin... Laf aramizda bu garip yaprak sekline bayildim aslinda... Boyle kalsa, boyle cogalsa...

Yoksa yeni tur mu yolda :P

Ne, diger H. carnosa mi?? O hala derin uykusunda

Hoya Carnosa - Ilk kipirdanma

Uzun zamandir derin uykuda olan Hoya carnosa, bugun ilk kimildanmayi gosterdi... Neredeyse umidi kesecektim. Hoya carnosa variagata' da ise halen tik yok... Ama olmemis olmasi da bir gelisme sayilir degil mi :)

Ilk isim onu desteklemek icin besin almak oldu... Elim nedense sentetik sivi besinler yerine organik besinlere gitti. Hic deneyimim yok. Zavalli bitkicik ikinci bir deneye tabii tutulacak... (Ilki topraksiz ortamda olmasi idi, simdi de besin deneyi... Yasarsa ne ala. H.carnosa'lar bunun icindir :P )

Sivi besinimde balik ve yosun ozu var. Icindekilere baktim... (Henuz cok anladigimi soyleyemem gerci)

%3 Nitrojen
% 0.36 Fosfor
% 2.20 Potasyum
%20 Seasol (Markayi marka yapan gizli bir formul olsa gerek :P)
%5 Liquid Humates
ve iz elementler varmis.

Aslinda bahce hortumuna takip, cimenleri sulamak icin bu besin. Bilmem ne kadar metrekarelik bir alan icin duzenlenmis ama olcerek kullanacaksaniz 9L suya 100 ml besin katin diyor.

Tabii 9 litreyi nerede hazirlayacagim... 2 litrelik bir kola sisesine goz karari karisimdan koyup suyla tamamladim. Rengi de kolaya benzedi... :) Deney iki bugun itibari ile basladi. Yaprak cikaran Hoya carnosa bu sivi ile beslenmeye baslayacak.

Diger H. carnosa'da henuz kipirdanma olmasa da hala olmemis olmasindan cesaret alarak, ona da besin uygulamaya baslayacagim. Hala yasadigina gore koklenmistir belki besin filiz vermesi icin cesaretlendirir.